Najlepszy szachista w historii. Kto jest legendą?

Szachy to sport dla prawdziwych koneserów. Ich historia jest bardzo długa. Od lat wzbudzają emocje kibiców na całym świecie, w tym w Polsce. Najlepszy szachista w naszym kraju to bezsprzecznie Jan-Krzysztof Duda. Ma potencjał, by być najlepszym z najlepszych, jednak póki co musi uznać wyższość innych. Kto jest najlepszym szachistą i jaki styl gry w szachy prezentuje?

Kandydaci na najlepszego szachistę w historii

W historii szachów mieliśmy wielu świetnych zawodników. Do największych z nich należą m.in.: Garri Kasparow, Władimir Kramnik, Anatolij Karpow, Magnus Carlsen, Aleksandr Alechin, Mihcał Notwinnik, Tigran Petrosjan, Bobby Fischer, José Raúl Capablanca, Emanuel Lasker czy Wilhelm Steinitz. Jak wygląda obecna sytuacja? Kto może w najbliższych latach budować swoją potęgę i osiągać sukcesy na miarę najlepszych zawodników w historii?

W ścisłej czołówce rankingu FIDE z początku 2025 roku znajdują się:

1. Magnus Carlsen (Norwegia) – 2831 ranking
2. Fabiano Caruana (USA) – 2803
3. Hikaru Nakamura (USA) – 2802
4. Arun Ergiaisi (Indie) – 2801
5. Gukesh Dommaraju (Indie) – 2777
6. Nodirbek Abdusattorov (Uzbekistan) – 2768
7. Alireza Firouzja (Francja) – 2763
8. Ian Nepomniachtchi (Rosja) – 2754
9. Yi Wei (Chiny) – 2751
10. Viswanathan Anand (Indie) – 2750

Najlepszy z Polaków jest Jan-Krzysztof Duda, który zajmuje 15. miejsce w rankingu FIDE. Jego ranking to 2740. Niewiele traci do pierwszej dziesiątki i należy do ścisłego grona najlepszych zawodników świata. W najbliższych latach chce jeszcze budować swoją pozycję. Drugim Polakiem w czołowej 100 rankingu jest Radosław Wojtaszek. Z rankingiem 2658 zajmuje 68. miejsce.

Wybierając najlepszego szachistę w historii, warto zwrócić uwagę na niesamowite rekordy. Na potrzeby tego artykułu wybraliśmy tylko kilka z nich:

• najdłuższa passa zwycięstw z rzędu na poziomie międzynarodowym: Bobby Fischer (USA) – 20
• najdłuższa seria meczów bez porażki: Magnus Carlsen (Norwegia) – 125
• najdłużej panujący mistrz świata: Emanuel Lasker (Niemcy) – 27 lat
• najwyższy ranking: Magnus Carlsen (Norwegia) – 2882
• największa gra symultaniczna: Ehsan Ghaem Maghami (Iran) – 604 gry
• największa gra symultaniczna „na ślepo”: Timur Gareyev (USA) – 48 gier

Mistrzostwo świata w szachach

Oficjalna walka o mistrzostwo świata w szachach klasycznych toczy się od XIX wieku. W latach 1993-2006 obowiązywały dwa systemy PCA/Braingames i FIDE. Na przełomie 2006 i 2007 roku doszło do unifikacji i od tego czasu przyznawany jest jeden tytuł mistrza świata w szachach.

Poniżej lista wszystkich mistrzostwa świata do 1993 roku włącznie:

• Wilhelm Steinitz (Austro-Węgry/USA) – 1886-1894
• Emanuel Lasker (Niemcy) – 1894-1921
• Jose Raul Capablanca (Kuba) – 1921-1927
• Aleksandr Alechin (Francja) – 1928-1935 i 1937-1946
• Max Euwe (GHolandia) – 1935-1937
• Michail Botwinnik (Rosja) – 1948–1957, 1958–1960 i 1961–1963
• Wasilij Smysłow (Rosja) – 1957-1958
• Michaił Tal (Łotwa) – 1960-1961
• Tigran Petrosjan (Armenia) – 1963-1969
• Boris Spasski (Rosja) – 1969-1972
• Bobby Fischer (USA) – 1972-1975
• Anatalij Karpow (Rosja) – 1975-1985
• Garri Kasparow (Rosja) – 1985-1993

Poniżej lista wszystkich mistrzów świata PCA/Braingames w latach 1993-2006:

• Garri Kasparow (Rosja) – 1993-2000
• Władimir Kramnik (Rosja) – 2000-2006

Poniżej lista wszystkich mistrzów świata FIDE w latach 1993-2006:

• Anatalij Karpow (Rosja) – 1993-1999
• Aleksander Chalifman (Rosja) – 1999-2000
• Viswanathan Anand (Indie) – 2000-2002
• Rusłan Ponomariow (Ukraina) – 2002-2004
• Rustam Kasimdżanow (Uzbekistan) – 2004-2005
• Weselin Topałow (Bułgaria) – 2005-2006

Poniżej lista mistrzów świata po unifikacji obu systemów:

• Władimir Kramnik (Rosja) – 2006-2007
• Viswanathan Anand (Indie) – 2007-2013
• Magnus Carlsen (Norwegia) – 2013-2023
• Ding Liren (Chiny) – 2023-2024
• Gukesh Dommaraju (Indie) – od 2024

Najmłodszym mistrzem świata w historii szachów klasycznych został Gukesh Dommaraju, który 12 rudnia 2024 roku miał 18 lat 6 miesięcy i 14 dni. Tym samym o ponad cztery lata pobił dotychczasowy rekord Garriego Kasparowa z 1985 roku.

Sprawdź też:

• najlepsi strzelcy Premier League
• najlepsi strzelcy Bundesligi
• jaki jest najlepszy klub na świecie
• jaki jest najgorszy klub na świecie
• kto jest najlepszym piłkarzem na świecie
• najlepsi koszykarze

Styl gry najlepszego szachisty

Jak gra Magnus Carlsen, czyli najlepszy szachista ostatnich lat, a może i w całej historii szachów? Przede wszystkim Norweg jest niezwykle opanowanym człowiekiem. Przy szachownicy nie wykazuje oznak słabości. Dokładnie analizuje kolejne ruchy rywala i wybiega w przyszłość, rozgrywając całą partię w swojej głowie. Magnus Carlsen charakteryzuje się wszechstronnością i elastycznością. Dostosowuje styl gry do obecnej sytuacji, dzięki czemu wielokrotnie wychodził z nie lada opresji.

Dobre zrozumienie gry w szachy oraz znajomość taktyk sprawiają, że Magnus Carlsen dostosowuje swoją strategię pod każdą pojedynczą partię i rywala. To sprawia, że jeszcze trudniej przewidzieć jego ruchy. Jest trudny do rozszyfrowania dla swoich przeciwników.

Jedną z prawidłowości jest to, że Magnus Carlsen w trakcie gry często wybiera linie debiutowe, dzięki którym zyskuje strategiczne i mniej oczywiste pozycje, zaskakując swoich rywali. W tym aspekcie doszedł do prawdziwego mistrzostwa. Na uwagę zasługuje również umiejętność stosowania szerokiej gamy debiutów. Carlsen stawia nie tylko na klasyczne pozycje. Ponadto doskonale odnajduje się w grze pozycyjnej. Ma rozwinięty zmysł strategiczny oraz myślenie przestrzenne. Bez wątpienia pomaga mu to w rozgrywaniu mistrzowskich partii.

Norweg jest w stanie w długim okresie utrzymać wysoką koncentrację, która w szachach jest niezbędna. Jednocześnie już od pierwszej partii wywiera presję czasową na swoich przeciwnikach. Komplikuje tak grę, aby rywale tracili dużo czasu na myślenie nad kolejnymi ruchami. To sprawdzona strategia, która na każdym turnieju daje Carlsenowi wiele punktów.

Gdy Magnus Carlsen w trakcie partii uzyska choćby niewielką przewagę, to się nie zatrzymuje. Jest w stanie ją wykorzystać. Dokładnie śledzi każdy ruch przeciwnika, aby skorzystać nawet z najmniejszych słabości. Jednocześnie stara się wywierać presję na rywala, która często gubi przeciwników i sprawia, że popełniają one proste błędy. To woda na młyn dla Norwega, który w takich realiach czuje się doskonale. Magnus Carlsen uznawany jest za jednego z najlepszych zawodników w tzw. grze końcowej. W wielu pozornie zremisowanych partiach jest w stanie przechylić szalę zwycięstwa na swoją korzyść. Świat szachów widział wiele fenomenów, a Norweg bez wątpienia jest jednym z nich. Dla wielu początkujących szachistów jest prawdziwą inspiracją.

Osiągnięcia Magnusa Carlsena

W trakcie swojej bogatej kariery Norweg Magnus Carlsen osiągnął już bardzo wiele. To on jest posiadaczem historycznego rekordu rankingowego. W maju 2014 roku jego ranking wynosił 2882, dzięki czemu pobił rekord z 1999 roku należący do Rosjanina Garriego Kasparowa.

Magnus Carlsen przyszedł na świat w 1990 roku w Tonsbergu. Już w wieku 14. lat został arcymistrzem szachowym. Nie jest to jednak rekord, ponieważ najmłodszym arcymistrzem w historii jest Amerykanin Abhimanyu Mishra, który miał wówczas 12 lat 4 miesiące i 25 dni.

Kariera Carlsena szybko nabrała rozpędu. Pomimo młodego wieku ma na swoim koncie już wiele spektakularnych sukcesów. To prawdziwy dominator. Magnus Carlsen był mistrzem świata w szachach klasycznych w latach 2013-2023. Do tego na koncie ma pięć tytułów mistrza świata w szachach szybkich oraz osiem tytułów w szachach błyskawicznych. To tylko największe sukcesy tego szachisty światowej klasy.

Bez dwóch zdań Magnus Carlsen posiada niezwykły talent i przed nim jeszcze wiele lat gry na najwyższym poziomie. W najbliższych sezonach będzie celował w odzyskanie oficjalnego tytułu mistrza świata. Tym w 2024 roku wywalczył 18. letni Gukesh Dommaraju, zostając najmłodszym mistrzem świata w historii szachów. Co ciekawe, trenerem Hindusa jest polski arcymistrz Grzegorz Gajewski. Czy Norweg wróci na szczyt? Z niecierpliwością będziemy śledzić jego kolejne występy na turniejach mistrzowskich. Warto też sprawdzać poczynania polskiego arcymistrza Jana-Krzysztofa Dudy, który należy do grona najlepszych szachistów na świecie.